AKDERE ANADOLU LİSESİ

SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ SUNUM METNİ

Projemizin  Adı : Ankara Kelimeler Panosu / Ankaralı’yı Anlama Kılavuzu

Projemizin  Türü : İnceleme

Proje Tarihi : 24-28 ŞUBAT 2025

Proje Ana Alanı: Dil Bilgisi / Dilin Kullanımdan Doğan Türleri

Proje Tematik Konusu : Kültürel Miras

Projemizin Amacı : Ankara’da yaşayıp da Ankara diline özgü kelimeleri bilmeyenler için bir tanıtım yapmak.

 1-)  Araştırma Konusu / Sorusu Belirleme

Her yerin, her yörenin kendine özgü oluşturduğu bir dili var muhakkak. Yalnız öyle bir yer var ki, diğerlerine hiç benzemez. Alışkın olanların anlamını şıp diye anladığı, olmayanların ışık görmüş tavşan gibi bakakaldığı Ankara ağzından seçkin örnekler ile karşınızdayız... Pardon, Angara!

Yanınızda birisi bilmediğiniz bir söz söylerse ne yaparsınız?

 

 2-) Anahtar Sözcükleri Belirleme

ü  Ankara ağzı kelimeler

ü  Ankara’ın kendi dilindeki kelimeler

ü  Ankara yöresel kelimeler, atasözü ve deyimleri

3-)  Kaynak Taraması Yapma

 İnternet üzerinden Ankara ağız özelliklerine yönelik araştırmalar yapılacaktır. Yaşlılardan, Ankara ağzına örnek kelime ve cümleler derlenecektir.Bulunan ilginç ve ilgi çekici kelimeler ve ifadeler yazılıp daha sonra asıl tanıtım panosuna  alfabetik sıraya göre yerleştirilecektir.

4-)  Kaynakları Sentezleme

Bulduğumuz kelimeleri alfabetik sıraya göre sıralayacağız. Uzman görüşü olarak Türk dili ve edebiyatı  öğretmenlerimizden destek alıp kelimeleri ayıklayacağız. Sergilenmesine karar verdiğimiz kelimeleri panolarımızda paylaşacağız.

5-)  Beklenen Sonuçlar

Ankara ağzında genellikle daha hızlı ve sert bir konuşma tonu kullanılır. Bazı kelimelerde vurgu farklılıkları görülebilir.Vurgu ve tonla farklarına dikkat çekmek.

Ankara ağzında, diğer şehirlerden farklı kelime kullanımları ve telaffuzlar gözlemlenebilir.Farklı kelime kullanımına dikkat çekmek

Bazı günlük ifadelerde kendine özgü kullanımlarına dikkat çekmek

Kelime içi harf ve hece değişikliklerine dikkat çekmek

Şive ve ağız yapısı, kültürel zenginliğin bir yansıması olarak dilin dinamik bir bileşeni olarak kabul edilir. Ankara'da en çok duyacağınız ankara ağzı kelimeleri!Alışkın olmayanların yadırgayacağı, alışkın olanların ise duyunca özlemle benimseyeceği Ankara ağzı, farklı kelime ve anlamları ile her zaman ilgiyi üzerine çekiyor. Özellikle la gadaş, la bebe, bah hele kelimelerinin sıklıkla kullanıldığı Ankara’da la kelimesi dillerden düşmeyen bir ön ek gibi görülüyor. Söyleniş biçimleri ile de sempatik olan Ankara ağzının anlamları da bir hayli merak ediliyor.İşte bu merakı gidermek…

PROJEDE GÖREV ALAN ÖĞRETMENLER:

İbrahim EROL      --Okul Müdürü(Biyoloji Öğretmeni)

Ekrem YEKREK  --Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni

PROJEDE GÖREV ALAN ÖĞRENCİLER:

9/D 164 – HURİ NİSA BİLİR

9/D 11267 YAREN AVCI

9/D 186 ELFİDA OKUMUŞ

9/D 149 ZEYNEP YALÇIN

9/E 230 MUTTALİP GÖKTUĞ KOR

9/E 258 ŞEVİN ÖZDEMİR

9/F 272 MUSTAFA DURGUT

9/F  285 ECRİN KOÇAK

 

BULGULAR:

 

LA BEBE : Ankara ağzı, kavga ünlemi olarak kullanılmaktadır.

Labebe diye okunur. la ile bebe arasında mümkün olduğu kadar az boşluk vardır. Hatta ardIndan gelen kelimeler de musaitse komple bir hamlede "labebebisus" şeklinde kullanılır. Bazen bebe kısmı "bebeee" diye uzatılır ki bebelik iyice vurgulansın:

-la bebeeee,

LA GARDAŞ : Birçok cümleye giriş ifadesi olarak kullanılır.

La gardaş hayır mı?

BAH HELE BAH ! : Ankara ağzının vazgeçilmez bir kalıbı olan “bah hele bah” birçok cümle ile birlikte kullanılabiliyor.

Bah kelimesi bak manasına gelirken, hele sözcüğü buraya gibi bir anlamı karşılıyor. Bu kalıp ise sıklıkla “bah hele bah! Atarlı giderli gonuşma bana!” cümlesine ön ek oluyor. Bu cümle de buraya ya da bana bak, benimle düzgün konuş tarzı bir manaya geliyor.

 

 

 

 

KAYNAKLAR:

Akca, Hakan (2004), “Ankara İli Ağızları Üzerine Yapılan Çalışmalar”, Cumhuriyetin 80. Yılında Her Yönüyle Ankara,

 

Demir, Nurettin (1999b), “Ağız Araştırmalarında Derleme Teknikleri”, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni (9 Mayıs 1997). Ankara.

 

AKÇA, Hakan (2012). Ankara İli  Ağızları (İnceleme, Metinler, Dizin), Ankara: Türk Kültürünü Aratırma Enstitüsü Yayınları

 

https://haberlerankara.com/